به نقل از «قدس آنلاین»

فرهنگ‌نامه معارف؛ نخستین اثر مرجع برای کشف معارف اصیل وحیانی

تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۹۳۹۱۶

فرهنگ نامه اهل بیت علیهم السلام کلید گره گشای مباحث دقیق و عمیق معارف اهل بیت علیهم السلام است که در ساده‌ترین و کوتاه‌ترین عبارت به شرح معانی واژگان وحی قرآنی و احادیث نبوی و اهل بیت علیهم السلام می‌پردازد. این اثر که با همکاری حدود ۵۰ نفر از محققان متخصص در حوزه دانش کلام، قرآن پژوهی و حدیث پژوهی نگاشته خواهد شد، نخستین اثر مرجع برای کشف و ارائه معارف اصیل وحیانی با استناد و استنباط از خود آیات و روایات می‌باشد بر همین اساس برای واکاوی روند پروژه فرهنگ نامه معارف اهل بیت علیهم السلام با حجت السلام سیدحسن طالقانی، مدیر گروه فقه العقائد به گفتگو پرداختیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید:

*پروژه جدید پژوهشکده معارف چیست؟ و چه هدفی را دنبال می‌کند؟

پروژه‌ای که اخیراً در گروه فقه العقائد پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم السلام آغاز شد، با عنوان فرهنگ‌نامه معارف اهل‌بیت علیهم السلام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فرهنگ‌نامه مثل سایر فرهنگ‌نامه‌ها به بیان معنای واژگان و اصطلاحات می‌پردازد. البته با این تفاوت که هدف فرهنگ‌نامه اهل‌بیت توضیح معنا و کاربردهای کلمات و اصطلاحات کلامی و اعتقادی به کار رفته در متن قرآن و روایات است؛ یعنی ما در فرهنگ‌نامه اهل‌بیت تلاش می‌کنیم کاربردهای مختلف و معانی به کار رفته در قرآن و روایات برای مهم‌ترین کلیدواژه‌ها و اصطلاحات قرآن و روایات را در این فرهنگ‌نامه ارائه کردیم.

*این پروژه چه مدت طول خواهد کشید؟ و چه دستاوردها و نتایجی را به دنبال خواهد داشت؟ به عبارتی چه مشکل و مسئله‌ای را در نشر معارف اهل بیت علیهم السلام حل خواهد نمود؟

پیش‌بینی می‌کنیم طبق برنامه، تولید و تدوین فرهنگ‌نامه تا دو سال آینده تمام بشود و ان شاء الله بتوانیم فرهنگ‌نامه اهل‌بیت را در حدود چهار مجلّد روانه بازار کنیم. تولید این فرهنگ‌نامه برای مجموعهه محقّقان و اهل دانشی که با حوزه قرآن و روایات اهل‌بیت علیهم السلام مأنوس هستند و به متن قرآن و روایات مراجعه دارند، بسیار راهگشاست و به تعبیری به عنوان کتابی در کنار دست و روی میز هر محققی در حوزهٔ معارف دینی لازم است. این فرهنگ‌نامه کار را در فهم دقیق معانی اصطلاحات به کار رفته در قرآن و روایات هموار و آسان خواهد کرد.

*پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام و بالخصوص گروه فقه العقائد چه پروژه‌های دیگری در دست اجرا دارد؟

پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم السلام در گروه حدیث، گروه روش‌شناسی، گروه فقه العقائد، پروژه‌های مختلفی را در راستای تبیین معارف اهل‌بیت علیهم السلام مبتنی بر روش اجتهادی و همچنین پاسخگویی به شبهات و دیدگاه‌های مخالفان در دست دارد. البته طبیعی است برای رسیدن به نقطه مطلوب، می‌بایست ابتدا زیرساخت و مبانی لازم برای ورود به حوزه اجتهاد در عقاید فراهم شود. از همین رو، در همه گروه‌ها پروژه‌های بنیادینی در حال انجام است. در گروه فقه العقائد هم چندین پروژه مهم در همین راستا در دست انجام است، از جمله پروژه موسوعه جامع احادیث اعتقادی که با بازخوانی مجموعهٔ میراث حدیثی، داده‌های مرتبط با مباحث اعتقادی استخراج شده و در یک نظام جامع و تفصیلی دسته بندی و ارائه خواهد شد.

پروژه دیگری که در دست انجام است، پروژه جستارهای اعتقادی است که در حقیقت به تشکیل پرونده علمی و بازخوانی و ارائه مهم‌ترین دستاوردها و تلاش‌های علمی پیرامون موضوعات مختلف اعتقادی می‌پردازد؛ یعنی ما در پروژه جستارهای اعتقادی، یک بار تلاش‌هایی که محققان و بزرگان پیرامون موضوعات مختلف اعتقادی با رویکردهای متفاوت انجام داده‌اند را بازخوانی می‌کنیم و مجموعه‌ای از بهترین تلاش‌ها و کارهای انجام شده را در یک مجموعه در اختیار محققان قرار می‌دهیم.

پروژه دیگر بحث احیای آثار و در حقیقت مجموعه‌هایی از تلاش‌های بزرگانی که با روش اجتهادی به استخراج باورهای اعتقادی از کتاب و سنت پرداخته‌اند، آنها در قالب مناسب احیا و منتشر می‌شود.

و از جمله همین پروژه فرهنگ‌نامه اهل‌بیت علیهم السلام که با ارائهٔ معانی و کاربردهای واژگان به کار رفته در آیات و روایات، کمکی برای ورود به عرصه اجتهاد در عقاید می‌کند.

*این پروژه سابقه‌ای در محیط‌های علمی مثل حوزه یا دانشگاه در ایران و جهان داشته است؟ وجه تمایز این پروژه با مدل‌های مشابه چیست؟

البته تولید و تألیف فرهنگ‌نامه امر متداولی در دنیا بوده و هست و در حوزه‌های مختلف، فرهنگ‌نامه‌نویسی انجام شده است. پیش‌تر در حوزه قرآن کریم هم فرهنگ‌نامه‌ای به همت جمعی از محققان در حوزهٔ علمیه قم تنظیم شد که البته محدود به واژگان و مفاهیم اعتقادی نیست، ولی در عین حال فرهنگ‌نامه قرآن کریم تمام حوزه‌های مرتبط و به کار رفتهٔ در قرآن کریم را پوشش می‌دهد.

در پروژه حاضر تأکید بر روایات اهل‌بیت است و از آنجا که اهل‌بیت علیهم السلام مفسّران حقیقی قرآن هستند، حتی واژگان قرآنی هم با توجه و عنایت به تفسیر اهل‌بیت و در کنار کاربردهای واژه در روایات معنا می‌شود، به گونه‌ای که محققان بتوانند همه استعمالات و کاربردهای واژه را در مجموعهٔ آیات و روایات پیش رو داشته باشند.

در حقیقت برای تألیف فرهنگ‌نامه و مجموعهٔ آیات و روایات مرتبط با هر موضوعی مطالعه می‌شود و محتوای آن در کوتاه‌ترین متن و در ساختار مناسب به خواننده ارائه می‌شود.

مدخل‌های فرهنگ‌نامه هم عین کلمات و اصطلاحات قرآنی و روایی است که معنای خاصّ اعتقادی دارند. در حقیقت واژگانی که در متن مقدّس یعنی در قرآن و روایات، فقط در معنای لغوی استعمال شده باشد و معنای خاصّی و اصطلاح خاصّ اعتقادی نداشته باشد، در این فرهنگ‌نامه ذکر نمی‌شود و مدخل‌های فرهنگ‌نامه فقط واژگانی هستند که معنای خاصّ اعتقادی و یا کلامی دارند و این فرهنگ‌نامه مجموعهٔ کاربردهایی که واژه در قرآن و روایات دارد را به خواننده ارائه می‌کند.

*طرح‌ها و برنامه‌های آتی پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم چیست؟

پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم السلام برنامه‌های دیگری هم در دستور کار دارد، از جمله تولید منابع آموزشی در حوزهٔ کلام امامیه، مبتنی بر معارف اهل‌بیت علیهم السلام؛ شرح آیات و روایات مشکله، پروژه‌ای است که در صدد تبیین و توضیح مشکلات اخبار و آیات خواهد بود و با استفاده از تلاش‌های پیشینیان، تلاش می‌کند حلّ این معضلات و مشکلات اعتقادی را در قالب جدید ارائه کند. همچنین شرح مهم‌ترین متون موجود در حوزهٔ فقه العقائد، آثاری که در حوزهٔ کلام اجتهادی توسط بزرگان امامیه تولید شده و نیازمند شرح و بازگویی نکات و ظرایف آن است، در قالب شروحی ارائه خواهد شد و البته مهم‌ترین پروژه و در حقیقت برنامه‌ای که در دستور کار گروه فقه العقائد است، تبیین معارف موجود در کتاب و سنت و حلّ معضلات و مشکلات اعتقادی که در قالب پروژه‌های فردی و گروهی انجام خواهد شد. طبیعتاً اهداف پژوهشکده و گروه فقه العقائد در راستای برنامه دوازده‌ساله‌ای که پیش بینی شده در حال انجام است و پروژه‌ها به ترتیب اهمیت و اولویتی که دارند، در حال انجام است.

امیدواریم که بتوانیم خدمتی را به مکتب اهل‌بیت علیهم السلام و دوستان و شیعیان اهل‌بیت علیهم السلام ارائه کنیم.

منبع: خبرگزاری مهر

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: قرآن کریم قران قرآن حوزه علمیه قم ایران سیره اهل بیت ع فرهنگ نامه اهل بیت قرآن و روایات فرهنگ نامه کار رفته آیات و روایات پروژه ها خواهد شد مهم ترین تلاش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۹۳۹۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عفاف و پاکدامنی جزء جدایی ناپذیر فرهنگ اصیل مردم کرمانشاه است

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - آرزو کرمی: مسئله عفت و حجاب زن ایرانی مشکل امروز و دیروز دشمنان این آب و خاک نیست، بلکه در همه عرصه‌های تاریخ این موضوع دشمن را آزار داده و برای از بین بردن آن تا به امروز نقشه‌های شوم فراوانی طراحی و اجرا کرده‌اند، چرا که حجاب در هویت فرهنگی و تاریخی این سرزمین یکی از مهمترین موضوعاتی است که استحکام خانواده و در پی آن استحکام جامعه را تأمین کرده است و خدشه دیدن آن بی‌شک تبعات سنگین و تأسف آوری برای جامعه ایران اسلامی ایجاد و زمینه را برای استعمار دشمنان فراهم می‌کند.

دشمن خوب می‌داند که در جنگ سخت هیچ راه پیروزی ندارد، بنابراین برای رسیدن به اهداف شوم خود باید در جنگ نرم فرهنگ، غیرت و اعتقادات مردم را هدف قرار بدهد و برای این کار با طراحی نقشه‌ها و برنامه‌های مدون قصد دارد مردم را به استحاله فرهنگی و فکری بکشاند و برای این کار حجاب را به‌عنوان یک نماد فرهنگی هویت ساز هدف قرار داده است چرا که دریافته حجاب همانند یک دژ محکم در مقابل تمام دسیسه‌ها و توطئه‌های دشمنان با سلاح اصیل عفت و پاکدامنی ایستادگی می‌کند، لذا با هجمه سنگین و زیر سوال بردن عفت و پوشش زنان درصدد استعمار همه جانبه ایران اسلامی است.

بنابراین با هجمه علیه عفاف و حجاب؛ زیبایی، معنویت، اخلاق، پایداری، عشق، ایثار و گذشت، پاکدامنی و کرامت‌های انسانی و در یک کلمه بنیان خانواده را هدف گرفته و سعی دارد با آرایشی فریبانه واقعیت‌ها را وارونه نشان دهد.

در این شرایط بر همه افراد جامعه لازم است برای صیانت از مظهر عفت و پاکدامنی زنان ایران اسلامی با شناخت محورهای جنگ ترکیبی دشمن و داشتن برنامه‌های منسجم در مقابله با فتنه انگیزی‌ها در تبیین و روشنگری فلسفه حجاب و ضرورت آن بپردازند.

اگرچه تبیین ضرورت حجاب و ترویج آن در بستر کار فرهنگی یک اولویت است و دستگاه‌های مختلفی در این زمینه مسئولیت دارند، اما نمی‌توان از اقدامات قانونی و حقوقی در مقابله با متعرضان به این واجب الهی صرف نظر کرد.

بنابراین در راستای صیانت از موضوع عفاف و حجاب و بنابر درخواست‌ها و مطالبات مکرر مردمی طرحی به‌نام طرح نور از روز شنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ با پشتوانه و همکاری شهروندان در کشور اجرا شد و بر اساس تکلیف و وظایف نیروی انتظامی به‌عنوان مجری قانون اجرای آن به پلیس محول شد تا در شرایط حفظ نظم و انضباط اجتماعی در قالب ایجابی و تذکری به معدود هنجارشکنانی که به حریم و حُرمت شهروند ایرانی تعدی می‌کنند برخورد قانونی توأم با دقت و حساسیت داشته باشند.

پلیس در این فتنه با حمایت از مردم غیرتمند و انقلابی، در برابر دشمن سنگر را خالی نکرده و ضمن دعوت همگان به رعایت هنجارهای دینی و اخلاقی با حفظ شأن حریم، حرمت و کرامت بانوی ایرانی، فرزندان فریب خورده ایران اسلامی را به آغوش دین باز می‌گرداند.

نمایش حمایت مردم کرمانشاه از اجرا و تداوم طرح نور با اهدا شاخه گل به پلیس

در این بین مردم غیرتمند کرمانشاهی خصوصاً بانوان این استان به مانند سراسر کشور از اجرای طرح نور توسط نیروی انتظامی حمایت کرده و بر تداوم این طرح ضروری و اجرای قوانین واجب الهی تاکید کردند.

همچنین مردم متدین و شهیدپرور کرمانشاه در اجتماع حمایتی به‌منظور دفاع از ارزش‌های دینی و حمایت از فرزندان سلحشور خود در نیروی انتظامی با اهدا شاخه گُل به آنها در راستای تلاش برای حفظ ارزش‌های اسلامی به‌ویژه عفاف و حجاب قدردانی کردند.

طرح نور موجب امنیت و آرامش بیشتر جامعه و خانواده‌ها می‌شود

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اجرای طرح نور، گفت: در برهه کنونی که دشمن آندلس سازی را دنبال می‌کند، طرح نور موجب تذکر جدی به افرادی می‌شود که حریم‌ها و ارزش‌های انسانی و دینی را زیر پا گذاشته‌اند.

حجت الاسلام و المسلمین محمد میرزایی با تقدیر از فرماندهی انتظامی استان کرمانشاه در جهت اجرای موفق طرح نور در این استان، اظهار کرد: این طرح موجب امنیت و آرامش بیشتر جامعه و خانواده‌ها خواهد شد.

وی افزود: طرح نور با هدف حفاظت از حریم عفاف و حجاب و ارزش‌های اصیل نظام اسلامی است تا شأن حریم، حرمت و کرامت بانوی ایرانی بیش از پیش حفظ شود.

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه خاطر نشان کرد: اجرای این طرح بر اساس قانون و وظایف محوله به فراجا و در راستای پاسخگویی به مطالبه اصلی و به حق مردم برای ایجاد امنیت اخلاقی و روانی در جامعه اجرا شده است.

میرزایی با تقدیر از مجریان طرح نور در راستای عفاف و حجاب در این استان، تاکید کرد: عموم مردم مؤمن، جامعه روحانیت و حزب اللهی کرمانشاه حقیقتاً قدردان تلاش‌های شبانه روزی پلیس است.

عفت و پاکدامنی جز فرهنگ‌های اصیل مردم کرمانشاه است

فرمانده انتظامی استان کرمانشاه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر به اجرای طرح نور از ۲۵ فروردین‌ماه سال جاری در این استان همزمان با سراسر کشور اشاره کرد و گفت: عفت و پاکدامنی جز فرهنگ‌های اصیل مردم این دیار محسوب می‌شود، بنابراین کرمانشاه در این طرح جز بهترین استان‌های کشور به حساب می‌آید.

سردار مهدی حاجیان با بیان اینکه طرح نور با موضوع عفاف و حجاب است، اظهار کرد: بانوان این دیار خود را مقید و ملزم به رعایت حجاب می‌دانند چرا که از دیرباز فرهنگ پوشیدگی، عفت و پاکدامنی در میان مردم اصیل و نجیب کرمانشاه وجود داشته است.

وی با تاکید بر اینکه حجاب، عفاف، پوشیدگی و پاکدامنی اجزای لاینفک و جدایی ناپذیری از فرهنگ اصیل کردی است، افزود: برهنگی و کشف حجاب در این فرهنگ اصیل که مملو از غیرت و جوانمردی است، جایی ندارد.

فرمانده انتظامی استان کرمانشاه به تلاش رسانه‌های معاند برای عادی انگاری موضوع کشف حجاب در جامعه اشاره و تاکید کرد: خوشبختانه این تلاش مذبوحانه به جایی نرسید و اکثریت قریب به اتفاق مردم و بانوان ارجمند ایران اسلامی و به طبع استان کرمانشاه با حفظ پوشش مناسب دشمنان را در دستیابی به اهدافشان بازداشتند.

برخورد قانونی پلیس با اندک افراد هنجارشکن

سردار حاجیان با بیان اینکه کشف حجاب در قانون جمهوری اسلامی جرم و فعلی حرام محسوب می‌شود، گفت: پلیس مجری قانون است و اجازه نخواهد داد عده‌ای بسیار قلیل، این قانون الهی را نادیده گرفته و هنجارشکنی کنند.

وی از برخورد قانونی پلیس با افراد هنجارشکن و بدحجاب خبر داد و تصریح کرد: همکاران ما ابتدا تلاش می‌کنند با امر به معروف و نهی از منکر، معدود افراد بدحجاب را راهنمایی کنند و در صورت بی‌توجهی، اقدامات قانونی بعدی برای برخورد با آنها انجام خواهد شد.

کرمانشاه جز بهترین استان‌های کشور در بحث عفاف و حجاب است

سردار حاجیان با تقدیر از همراهی شهروندان و خصوصاً بانوان شریف این استان با پلیس در اجرای طرح نور، تاکید کرد: کرمانشاه جز استان‌های ممتاز و نمونه کشور در این طرح است.

یکی از بانوان کرمانشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به آثار مثبت اجرای طرح نور، گفت: دشمنانِ زنان ایران اسلامی با توطئه‌های فراوان طی سال‌های اخیر تلاش زیادی کردند تا فرهنگ پوچ غربی را جایگزین فرهنگ غنی و اصیل ایران اسلامی کنند.

زینب همتی با بیان اینکه زن و خصوصاً مادر در فرهنگ غربی از جایگاه و هویتی برخوردار نیست، اظهار کرد: در حالی‌که خداوند در قرآن کریم ۲ زن یعنی همسر فرعون و حضرت مریم را برای همه انسان‌های مؤمن اعمّ از زن و مرد الگو قرار داده است و این اهمیت شأن و کرامت زنان را در اسلام نشان می‌دهد.

وی افزود: این زنان عفیف ایران اسلامی بودند که در خط مقدم تمام فتنه‌ها و توطئه‌های دشمنان ایستادند، مقابله کردند و نگذاشتند به اهداف شوم‌شان دست پیدا کنند لذا آنها از حجاب کینه به دل دارند.

خانم همتی تصریح کرد: بنابراین غرب با دسیسه‌های گوناگون قصد دارد حجاب را مانع حضور و پیشرفت زن در جامعه نشان دهد و با تشویق دختران جوان این سرزمین به بی‌حجابی، شأن و کرامت آنها را خدشه‌دار کند و با این کار از حجاب انتقام بگیرد.

کد خبر 6095879